Nabycie spadku z reguły kojarzy nam się z polepszeniem naszej sytuacji majątkowej. Bywa jednak i tak, że zmarły był osobą zadłużoną. Wówczas zastanawiamy się co zrobić by uniknąć odpowiedzialności za jego długi, zwłaszcza przez pryzmat licznych historii osób, które z uwagi na zbieg niefortunnych okoliczności i brak znajomości obowiązujących przepisów nabyły zadłużony spadek, ponosząc odpowiedzialność za długi ze swojego majątku osobistego.
Zgodnie z obowiązującymi regulacjami kodeksu cywilnego spadek można przyjąć wprost lub przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza albo odrzucić go. Przyjęcie spadku wprost oznacza, że za wszelkie ewentualne zobowiązania spadkodawcy odpowiadamy również ze swojego majątku osobistego bez ograniczeń. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe jest ograniczona do stanu czynnego spadku, ustalonego w wykazie inwentarza lub spisie inwentarza. Spadkobierca, który natomiast spadek odrzuca, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Traci więc wszystkie prawa i zostaje zwolniony z wszelkich długów dotyczących osoby spadkodawcy.
Oświadczenie w w/w zakresie musi zostać złożone w terminie 6 miesięcy od momentu, w którym osoba dowiaduje się o swoim powołaniu do spadku. W przypadku braku złożenia stosownego oświadczenia we wskazanym terminie, spadek zostaje automatycznie przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza, co jest wyrazem zabezpieczenia interesów spadkobierców przez ustawodawcę, wprowadzonym od 2015 roku. Poprzednio bowiem taki spadek przyjmowany był wprost.
Odrzucić spadek można przed Sądem lub przed notariuszem. W przypadku ścieżki sądowej, należy złożyć do sądu, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy, wniosek o przyjęcie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Sąd wyznaczy w tym celu posiedzenie. Jeśli postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku jest w toku, wniosek o odrzucenie spadku należy złożyć do sądu prowadzącego. Opłata od wniosku o przyjęcie oświadczenia w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku wynosi 100,00 zł. W przypadku złożenia oświadczenia w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku przed notariuszem taksa notarialna wynosi maksymalnie 50,00 zł, do czego należy doliczyć podatek VAT w wysokości 23 % oraz opłatę za wypisy aktu notarialnego. Z pewnością procedura odrzucenia spadku przed notariuszem trwa krócej z uwagi na brak konieczności oczekiwania na posiedzenie sądu.